Dù không phải là tín đồ bóng đá, bạn chắc hẳn cũng từng nghe đến World Cup – giải đấu hấp dẫn nhất hành tinh, quy tụ hàng tỷ người hâm mộ toàn cầu. Vậy World Cup là gì, vì sao lại có sức hút mãnh liệt đến vậy và đâu là những điều thú vị xoay quanh chiếc cúp danh giá này? Hãy cùng tìm hiểu từ A đến Z về World Cup qua bài viết sau.
Mục lục bài viết
1. World Cup là gì?
World Cup (hay còn gọi là FIFA World Cup) là giải vô địch bóng đá thế giới dành cho các đội tuyển quốc gia nam, do Liên đoàn Bóng đá Thế giới (FIFA) tổ chức. Đây là sự kiện thể thao lớn nhất hành tinh, thu hút sự theo dõi của hàng tỷ người dân trên khắp các châu lục.
Tầm quan trọng và ý nghĩa của World Cup:
World Cup không chỉ là một giải đấu thể thao, đây còn là biểu tượng sống động của niềm đam mê, hy vọng và khát khao chiến thắng.
- Biểu tượng tối thượng của bóng đá thế giới: Chiếc cúp vàng danh giá là mục tiêu lớn nhất mà mọi đội tuyển quốc gia và cầu thủ đều khao khát giành được trong sự nghiệp.
- Sự kiện toàn cầu có sức ảnh hưởng mạnh mẽ: World Cup không chỉ tác động đến thể thao mà còn ảnh hưởng sâu rộng đến kinh tế, chính trị, văn hóa – từ du lịch, tiêu dùng, cho đến cả ngoại giao thể thao.
- Nơi ghi dấu tên tuổi những huyền thoại vĩ đại: Đây là sân khấu lớn đưa các tài năng trở thành biểu tượng, từ Pele và Maradona cho đến Ronaldo, Zidane, Messi…
World Cup được xem giải bóng đá hấp dẫn nhất hành tinh.
2. Lịch sử hình thành và phát triển của FIFA World Cup
FIFA World Cup ra đời từ khát khao tạo ra một giải đấu bóng đá quốc tế chính thức, nơi các đội tuyển quốc gia có thể cạnh tranh ở cấp độ cao nhất. Trước khi World Cup được tổ chức, bóng đá chỉ xuất hiện trong Thế vận hội Olympic với tính chất nghiệp dư, chưa phản ánh đầy đủ sự phát triển chuyên nghiệp của môn thể thao vua.
Ý tưởng về một giải vô địch bóng đá thế giới được Jules Rimet – Chủ tịch FIFA thời điểm đó – kiên trì theo đuổi suốt nhiều năm. Nhờ vào nỗ lực của ông, năm 1930, World Cup đầu tiên chính thức được tổ chức tại Uruguay – quốc gia vô địch Olympic và đang kỷ niệm 100 năm độc lập. Giải đấu bấy giờ quy tụ 13 đội tuyển, chủ yếu đến từ châu Mỹ và châu Âu.
Những cột mốc đáng chú ý trong lịch sử World Cup:
- 1930: Uruguay trở thành nhà vô địch World Cup đầu tiên sau khi đánh bại Argentina 4-2 trong trận chung kết tại Montevideo.
- 1934 & 1938: Các kỳ World Cup tiếp theo được tổ chức tại châu Âu (Ý và Pháp). Số đội tăng lên, cho thấy sức lan tỏa nhanh chóng của giải đấu.
- 1942 & 1946: World Cup bị hủy do ảnh hưởng của Chiến tranh thế giới thứ hai.
- 1950: Giải đấu trở lại tại Brazil, nổi bật với trận chung kết lịch sử giữa Brazil và Uruguay tại sân Maracanã với hơn 170.000 khán giả – một kỷ lục chưa từng bị phá vỡ.
- 1974: Chiếc cúp Jules Rimet được thay thế bằng chiếc cúp FIFA World Cup hiện tại, sau khi Brazil giành quyền giữ vĩnh viễn nhờ 3 lần vô địch.
- 1998: Giải đấu mở rộng lên 32 đội, bắt đầu từ kỳ World Cup tại Pháp, nhằm tăng tính cạnh tranh và tạo cơ hội cho nhiều đội hơn.
- 2010: World Cup lần đầu tiên được tổ chức tại châu Phi (Nam Phi), đánh dấu bước tiến mới trong việc toàn cầu hóa bóng đá.
- 2022: World Cup đầu tiên tổ chức vào mùa đông (tại Qatar) nhằm tránh thời tiết nắng nóng khắc nghiệt. Cũng là lần đầu giải đấu diễn ra tại một quốc gia Ả Rập.
Uruguay trở thành nhà vô địch World Cup đầu tiên vào năm 1930.
Trải qua gần 100 năm phát triển, World Cup đã trở thành biểu tượng không thể thay thế của bóng đá hiện đại. Từ 13 đội ban đầu, đến hơn 200 đội tuyển tranh vé qua vòng loại hiện nay, World Cup không ngừng lớn mạnh về quy mô và sức ảnh hưởng. Từ năm 2026, số đội dự vòng chung kết sẽ tăng lên 48 đội, đánh dấu một bước ngoặt mới về tầm vóc toàn cầu của giải đấu.
3. World Cup Bao lâu tổ chức 1 lần? Cơ chế tổ chức và thể thức thi đấu
FIFA World Cup được tổ chức 4 năm một lần, giống như Thế vận hội Olympic. Đây không chỉ là sự kiện thể thao lớn nhất hành tinh, mà còn là một ngày hội toàn cầu của người hâm mộ bóng đá.
Tần suất 4 năm cho phép các đội tuyển và nước chủ nhà có thời gian chuẩn bị kỹ càng, đồng thời giúp giải đấu giữ được sự đặc biệt, tạo nên bầu không khí háo hức và cuồng nhiệt mỗi lần diễn ra.
Cơ chế tổ chức và thể thức thi đấu:
Tính đến kỳ World Cup 2022, giải đấu được tổ chức theo thể thức sau:
- Vòng loại (Qualifiers): Diễn ra trong khoảng 3 năm trước World Cup. Hơn 200 đội tuyển quốc gia tham gia tranh vé ở 6 khu vực: châu Âu (UEFA), Nam Mỹ (CONMEBOL), châu Á (AFC), châu Phi (CAF), Bắc – Trung Mỹ (CONCACAF) và châu Đại Dương (OFC). Mỗi khu vực được phân bổ số suất khác nhau tùy thành tích.
- Vòng chung kết (Final Tournament): 32 đội vượt qua vòng loại chia thành 8 bảng, mỗi bảng 4 đội. Các đội đá vòng tròn, 2 đội đứng đầu mỗi bảng vào vòng 1/16. Sau đó thi đấu loại trực tiếp qua các vòng: 1/16, tứ kết, bán kết và chung kết để tìm ra nhà vô địch.
FIFA World Cup là sự kiện thể thao lớn nhất hành tinh tổ chức 4 năm 1 lần.
Thông tin về World Cup 2026: Số đội tăng lên 48 và chia thành 16 bảng, mỗi bảng 3 đội. Hai đội đầu bảng vào vòng 32 đội đá loại trực tiếp. Thay đổi này giúp nhiều quốc gia lần đầu góp mặt, tăng tính cạnh tranh và mở rộng tầm ảnh hưởng của giải đấu toàn cầu.
4. Cúp World Cup làm bằng gì? – Sự thật thú vị về chiếc cúp danh giá
Chiếc cúp World Cup hiện đại được chế tác bằng vàng nguyên khối 18 karat, nặng khoảng 6,1kg, cao 36,8 cm. Phần đế của cúp làm từ malachite – một loại đá bán quý màu xanh lá cây, tạo điểm nhấn sang trọng và độc đáo. Giá trị vật chất của chiếc cúp đã lên đến hàng trăm nghìn USD.
Về thiết kế, cúp có hình ảnh hai vận động viên giơ tay nâng quả địa cầu, tượng trưng cho sự đoàn kết, khát khao chiến thắng và tầm ảnh hưởng toàn cầu của bóng đá. Thiết kế mang tính biểu tượng cao, vừa thể hiện vẻ đẹp nghệ thuật, vừa truyền tải tinh thần thể thao của World Cup.
Từ năm 1930 đến 1970, FIFA sử dụng chiếc Jules Rimet Trophy, đặt theo tên vị chủ tịch sáng lập giải. Sau khi Brazil vô địch lần thứ 3 năm 1970, họ được giữ luôn chiếc cúp này. Từ 1974, FIFA thay thế bằng mẫu cúp mới – chính là chiếc đang được sử dụng cho đến nay.
Theo quy định của FIFA, đội vô địch chỉ được giữ bản sao mạ vàng, còn chiếc cúp thật sẽ quay về trụ sở FIFA để bảo quản. Brazil là đội duy nhất giữ cúp thật – chiếc Jules Rimet – sau khi đạt thành tích 3 lần vô địch. Tuy nhiên, cúp thật đã bị đánh cắp và không tìm lại được.
Cúp World Cup mang tính biểu tượng tinh thần thể thao của World Cup.
5. World Cup được tổ chức ở đâu?
World Cup không tổ chức cố định tại một quốc gia, mà luân phiên giữa các châu lục để đảm bảo tính toàn cầu và công bằng. FIFA sẽ mở quy trình đấu thầu minh bạch trước nhiều năm. Các quốc gia muốn đăng cai phải chứng minh được năng lực về hạ tầng, tài chính, an ninh, du lịch và cam kết phát triển bóng đá.
Ngoài ra, FIFA áp dụng nguyên tắc luân phiên theo khu vực, nhằm đa dạng hóa địa lý và giúp bóng đá lan tỏa toàn cầu. Một châu lục thường không được đăng cai 2 kỳ liên tiếp.
Tính đến nay, World Cup đã diễn ra tại nhiều châu lục với nhiều cột mốc đáng nhớ:
- 1930 – Uruguay: giải đấu đầu tiên, chỉ có 13 đội tham dự.
- 1958 – Thụy Điển: nơi Pelé 17 tuổi tỏa sáng, đưa Brazil lần đầu vô địch.
- 1994 – Mỹ: kỳ World Cup có lượng khán giả sân vận động đông nhất lịch sử.
- 2018 – Nga: lần đầu tổ chức ở Đông Âu, với sự thành công về tổ chức.
- 2022 – Qatar: kỳ World Cup đầu tiên tổ chức vào mùa đông, tại Trung Đông.
- 2026 – Mỹ, Canada, Mexico: đánh dấu lần đầu tiên World Cup được tổ chức tại 3 quốc gia. Đây là lần đầu tiên giải đấu có ba nước đồng chủ nhà, với tổng cộng 16 thành phố sẽ tổ chức các trận đấu.
Việc đăng cai World Cup mang đến nhiều lợi ích và thách thức to lớn cho nước chủ nhà:
- Kinh tế và du lịch tăng trưởng đột phá: hàng triệu lượt khách, doanh thu truyền thông, quảng bá du lịch.
- Nâng cấp hạ tầng: xây mới hoặc cải tạo sân vận động, sân bay, đường cao tốc, giao thông công cộng.
- Gia tăng ảnh hưởng quốc tế: giúp quốc gia nâng cao hình ảnh, vị thế và khả năng thu hút đầu tư.
Năm 2026 đánh dấu lần đầu tiên World Cup được tổ chức tại 3 quốc gia.
Tuy nhiên, đằng sau ánh hào quang của World Cup là bài toán đầu tư khổng lồ mà quốc gia đăng cai phải đối mặt. Chi phí xây dựng sân vận động, cải thiện hạ tầng và tổ chức sự kiện có thể lên đến hàng chục tỷ USD. Không ít nước từng rơi vào cảnh dư thừa công trình sau giải, khi các sân vận động hoành tráng bị bỏ hoang vì thiếu nhu cầu sử dụng. Đây chính là thách thức lớn không chỉ với nước chủ nhà mà cả với FIFA trong việc cân bằng giữa vinh quang thể thao và tính bền vững lâu dài.
6. Các kỷ lục và thống kê nổi bật về World Cup
Tính đến năm 2022, World Cup đã được tổ chức 22 lần, bắt đầu từ kỳ đầu tiên tại Uruguay vào năm 1930. Giải đấu ngày càng lớn mạnh, trở thành sự kiện thể thao có sức hút lớn nhất hành tinh.
Những thống kê ấn tượng qua các kỳ World Cup:
- Vua phá lưới mọi thời đại: Danh hiệu này thuộc về Miroslav Klose (Đức) với 16 bàn thắng, ghi được qua bốn kỳ World Cup (2002, 2006, 2010, 2014). Anh chính thức vượt qua Ronaldo Nazário (Brazil, 15 bàn) vào năm 2014.
- Cầu thủ ghi nhiều bàn nhất trong một kỳ World Cup: Just Fontaine (Pháp) lập kỷ lục 13 bàn thắng chỉ trong 6 trận tại World Cup 1958 – một thành tích chưa ai phá vỡ đến nay.
- Đội tuyển thắng nhiều trận nhất: Brazil dẫn đầu với 73 trận thắng (tính đến World Cup 2022), thể hiện sức mạnh xuyên suốt lịch sử giải đấu.
- Đội tuyển tham dự nhiều kỳ World Cup nhất: Brazil cũng là đội duy nhất chưa từng vắng mặt ở bất kỳ kỳ World Cup nào kể từ năm 1930.
- Giải đấu có nhiều bàn thắng nhất: World Cup 2022 tại Qatar thiết lập kỷ lục với 172 bàn thắng, vượt qua kỷ lục cũ 171 bàn (1998 và 2014).
- Tiền thưởng lớn nhất lịch sử World Cup: World Cup 2018 có tổng quỹ thưởng lên tới 791 triệu USD, trong đó Pháp – đội vô địch – nhận khoảng 38 triệu USD.
|
Năm |
Quốc gia vô địch |
Số lần vô địch (tính đến năm đó) |
|
1930 |
Uruguay |
1 |
|
1934 |
Ý |
1 |
|
1938 |
Ý |
2 |
|
1950 |
Uruguay |
2 |
|
1954 |
Tây Đức |
1 |
|
1958 |
Brazil |
1 |
|
1962 |
Brazil |
2 |
|
1966 |
Anh |
1 |
|
1970 |
Brazil |
3 |
|
1974 |
Tây Đức |
2 |
|
1978 |
Argentina |
1 |
|
1982 |
Ý |
3 |
|
1986 |
Argentina |
2 |
|
1990 |
Tây Đức |
3 |
|
1994 |
Brazil |
4 |
|
1998 |
Pháp |
1 |
|
2002 |
Brazil |
5 |
|
2006 |
Ý |
4 |
|
2010 |
Tây Ban Nha |
1 |
|
2014 |
Đức |
4 (bao gồm Tây Đức) |
|
2018 |
Pháp |
2 |
|
2022 |
Argentina |
3 |
Lưu ý: World Cup không tổ chức vào các năm 1942 và 1946 do ảnh hưởng của Thế chiến thứ hai. Từ năm 1990, “Tây Đức” chính thức là “Đức” sau khi thống nhất đất nước.
Với những ai còn thắc mắc World Cup là gì, thì đó không chỉ là một giải bóng đá mà còn là biểu tượng văn hóa toàn cầu. Qua mỗi kỳ tổ chức, người hâm mộ không chỉ dõi theo từng bàn thắng mà còn sống trong những cung bậc cảm xúc khó quên. Nếu bạn yêu bóng đá và muốn cháy hết mình như những siêu sao tại World Cup, đừng quên lựa chọn cho mình những bộ đồ thể thao và các phụ kiện luyện tập chất lượng, thoải mái và bền bỉ tại Decathlon.vn – thương hiệu thể thao hàng đầu châu Âu.
