Từ ngày 1/1/2026, quy định thuế áp dụng cho hộ kinh doanh được điều chỉnh theo hướng rõ ràng hơn về ngưỡng doanh thu, phương pháp tính và nghĩa vụ kê khai. Việc nắm bắt các thay đổi này giúp hộ kinh doanh chủ động dự trù chi phí, sắp xếp chứng từ và đảm bảo hoạt động diễn ra ổn định. Bài viết dưới đây tổng hợp những điểm quan trọng và hướng dẫn thực hiện theo từng bước.
Mục lục bài viết
- 1. 02 Thay đổi lớn về chính sách thuế đối với hộ kinh doanh từ ngày 01/01/2026
- 2. 3 Loại thuế hộ kinh doanh nhỏ lẻ cần nộp kể từ 1/1/2026
- 3. Ngưỡng doanh thu miễn thuế từ ngày 01/01/2026
- 4. Cách tính thuế hộ kinh doanh nhỏ lẻ từ 1/1/2026
- 5. Hướng dẫn cách đóng thuế của hộ kinh doanh từ ngày 01/01/2026
- 6. Lưu ý về chứng từ và sổ sách khi kê khai thuế cho hộ kinh doanh nhỏ lẻ
1. 02 Thay đổi lớn về chính sách thuế đối với hộ kinh doanh từ ngày 01/01/2026
Theo Nghị quyết 198/2025/QH15, chính sách thuế áp dụng cho hộ kinh doanh sẽ có sự điều chỉnh quan trọng từ ngày 01/01/2026. Hai nội dung được quan tâm nhiều nhất gồm:
1.1. Bãi bỏ hoàn toàn chế độ thuế khoán
Từ ngày 01/01/2026, phương pháp thuế khoán dành cho hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh chính thức chấm dứt. Điều này đồng nghĩa:
- Tất cả hộ kinh doanh, dù doanh thu lớn hay nhỏ, đều chuyển sang tính thuế theo phương pháp kê khai.
- Hộ kinh doanh nộp thuế dựa trên doanh thu thực tế, được xác định theo hướng dẫn của cơ quan thuế.
- Việc kê khai sẽ được thực hiện định kỳ theo mẫu và tần suất quy định, nhưng không phải lập hồ sơ quyết toán thuế cuối năm như doanh nghiệp.
Cách tính thuế theo kê khai giúp phản ánh sát hoạt động kinh doanh thực tế hơn so với cơ chế khoán cố định trước đây.
1.2. Dừng thu và nộp thuế môn bài đối với hộ kinh doanh
Từ năm 2026, thuế môn bài không còn áp dụng đối với hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh. Việc bãi bỏ sắc thuế này mang lại hai lợi ích chính:
- Hộ kinh doanh không phải đóng khoản thuế cố định theo bậc môn bài hằng năm.
- Giảm chi phí hoạt động, đặc biệt với nhóm hộ kinh doanh nhỏ lẻ hoặc mới thành lập.
2. 3 Loại thuế hộ kinh doanh nhỏ lẻ cần nộp kể từ 1/1/2026
Sau khi chế độ thuế khoán và thuế môn bài được bãi bỏ, hộ kinh doanh chuyển sang nộp thuế theo phương pháp kê khai. Từ năm 2026, ba sắc thuế dưới đây là nghĩa vụ chính đối với hộ kinh doanh nhỏ lẻ.
2.1. Thuế Giá trị gia tăng (GTGT)
Thuế GTGT là loại thuế gián thu, tính trên phần giá trị tăng thêm của hàng hóa, dịch vụ trong quá trình kinh doanh.
- Hộ kinh doanh kê khai thuế GTGT dựa trên doanh thu thực tế phát sinh theo hướng dẫn của cơ quan thuế.
- Mức thuế suất áp dụng tùy loại hàng hóa, dịch vụ (thông thường là 10%; một số ngành nghề áp dụng các mức khác).
- Hộ kinh doanh không phải quyết toán cuối năm mà kê khai theo kỳ.
2.2. Thuế Thu nhập cá nhân (TNCN) đối với chủ hộ kinh doanh
Thuế TNCN là thuế trực thu, áp dụng trên thu nhập chịu thuế từ hoạt động sản xuất – kinh doanh của chủ hộ.
- Thu nhập tính thuế được xác định dựa trên doanh thu thực tế theo quy định.
- Hộ kinh doanh kê khai thuế TNCN theo kỳ, tương tự như thuế GTGT.
- Mức thuế suất áp dụng theo biểu hiện hành đối với cá nhân kinh doanh.
2.2. Thuế TNCN
Thuế Thu nhập cá nhân (TNCN) là loại thuế trực thu, đánh vào thu nhập của chủ hộ kinh doanh từ hoạt động sản xuất, kinh doanh.
2.3. Thuế TNCN cho người lao động
Nếu hộ kinh doanh có thuê lao động và trả thu nhập cho họ:
- Chủ hộ có trách nhiệm khấu trừ thuế TNCN tại nguồn khi chi trả tiền lương.
- Việc khấu trừ chỉ áp dụng khi thu nhập người lao động vượt mức giảm trừ gia cảnh theo quy định.
- Số thuế khấu trừ được kê khai và nộp theo định kỳ, giống như đơn vị trả thu nhập thông thường.
3. Ngưỡng doanh thu miễn thuế từ ngày 01/01/2026
Theo quy định hiện hành, hộ kinh doanh có doanh thu không vượt quá 200 triệu đồng/năm được miễn hoàn toàn các loại thuế (GTGT và TNCN). Đây là ngưỡng làm căn cứ ban đầu khi áp dụng phương pháp kê khai từ năm 2026.
Tuy nhiên, hiện nay Bộ Tài chính đang đề xuất nâng mức doanh thu chịu thuế từ 200 triệu lên 500 triệu đồng/năm. Đây là mức được trừ trước khi nộp thuế theo tỷ lệ trên doanh thu.
Đề xuất này nâng ngưỡng chịu thuế lên gấp 5 lần mức hiện hành và gấp 2,5 lần so với phương án từng được đưa ra trước đó. Ngoài ra, hộ kinh doanh có thể lựa chọn phương pháp tính thuế theo thu nhập (doanh thu – chi phí) với thuế suất 15%, phù hợp với các trường hợp có chi phí lớn.
Với số liệu đến tháng 10/2025, Việt Nam có hơn 2,54 triệu hộ kinh doanh thường xuyên. Nếu ngưỡng 500 triệu đồng/năm được áp dụng, dự kiến khoảng 2,3 triệu hộ sẽ không phải nộp thuế, tương đương khoảng 90% tổng số hộ kinh doanh hiện nay.
4. Cách tính thuế hộ kinh doanh nhỏ lẻ từ 1/1/2026
Hai sắc thuế chính gồm Thuế GTGT và Thuế TNCN, được tính theo công thức:
- Thuế GTGT phải nộp = Doanh thu tính thuế × Tỷ lệ thuế GTGT
- Thuế TNCN phải nộp = Doanh thu tính thuế × Tỷ lệ thuế TNCN
Tỷ lệ thuế được quy định theo từng ngành nghề như bảng dưới đây:
| STT | Loại hình kinh doanh | Thuế GTGT | Thuế TNCN |
| 1 | Phân phối, cung cấp hàng hóa | 1% | 0.5% |
| 2 | Dịch vụ, xây dựng không bao thầu nguyên vật liệu | 5% | 2% |
| 3 | Cho thuê tài sản | 5% | 5% |
| 4 | Làm đại lý xổ số, đại lý bảo hiểm, bán hàng đa cấp; khoản bồi thường vi phạm hợp đồng, bồi thường khác | – | 5% |
| 5 | Sản xuất, vận tải, dịch vụ có gắn với hàng hóa, xây dựng có bao thầu nguyên vật liệu | 3% | 1.5% |
| 6 | Hoạt động kinh doanh khác | 2% | 1% |
Đối với hộ kinh doanh thương mại điện tử, thuế GTGT được khấu trừ và nộp thay bởi sàn giao dịch thương mại điện tử theo Nghị định 117/2025/NĐ-CP. Tỷ lệ thuế áp dụng như sau:
| STT | Ngành nghề | Thuế GTGT | Thuế TNCN cá nhân cư trú | Thuế TNCN cá nhân không cư trú |
| 1 | Hàng hóa | 1% | 0.5% | 1% |
| 2 | Dịch vụ | 5% | 2% | 2% |
| 3 | Vận tải, dịch vụ gắn với hàng hóa | 3% | 1.5% | 2% |
5. Hướng dẫn cách đóng thuế của hộ kinh doanh từ ngày 01/01/2026
Hộ kinh doanh thực hiện nghĩa vụ thuế hoàn toàn bằng phương thức điện tử thông qua eTax Mobile hoặc Cổng thông tin Thuế điện tử. Quy trình gồm ba bước chính: đăng ký tài khoản, kê khai thuế và nộp thuế.
Bước 1: Đăng ký tài khoản thuế điện tử
Hộ kinh doanh cần tạo tài khoản thuế điện tử để thực hiện toàn bộ nghiệp vụ liên quan. Có thể lựa chọn đăng ký qua ứng dụng eTax Mobile hoặc Cổng thông tin Thuế điện tử.
- Cách 1: Trên eTax Mobile: tải ứng dụng, chọn “Đăng ký”, nhập thông tin cá nhân (số định danh, họ tên, số điện thoại, email), xác thực bằng OTP và nhận thông báo từ “CucThue” kèm mật khẩu đăng nhập.
- Cách 2: Trên website Thuế điện tử: truy cập canhan.gdt.gov.vn, chọn “Đăng ký”, nhập mã số thuế, hoàn thiện thông tin bổ sung và xác thực theo yêu cầu. Hệ thống sẽ gửi thông báo qua SMS/email. Trường hợp thông tin chưa trùng khớp, người nộp thuế cần liên hệ cơ quan thuế để cập nhật.
Người đã có tài khoản VNeID mức 2 có thể đăng nhập nhanh mà không cần tạo tài khoản thủ công.
Bước 2: Kê khai thuế
Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có thể nộp tờ khai thuế qua ứng dụng eTax Mobile hoặc Trang thông tin điện tử của Cục Thuế hoặc Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính của Cục Thuế.
Quy trình kê khai thuế điện tử được thực hiện theo trình tự sau:
- Đăng nhập hệ thống
- Tìm mục Kê khai thuế, nhập doanh thu, loại thuế, kỳ tính thuế và tải lên các giấy tờ liên quan (hợp đồng, biên bản nghiệm thu…)
- Xác nhận và nộp tờ khai bằng OTP hoặc chữ ký số, lưu trữ tờ khai dưới dạng PDF/XML để đối chiếu sau này.
Các loại tờ khai thường dùng:
- Mẫu 01/CNKD: Tờ khai thuế GTGT và TNCN cho cá nhân kinh doanh
- Mẫu 01/TKN-CNKD: Tờ khai thuế năm
- Mẫu 01-2/BK-HĐKD: Phụ lục bảng kê hoạt động kinh doanh trong kỳ
- Mẫu 01/TTS: Dành cho cá nhân cho thuê tài sản
- Mẫu 01-1/BK-TTS: Bảng kê cho thuê tài sản lần đầu theo hợp đồng
Mốc thời gian quan trọng:
|
Bước 3: Nộp thuế
Sau khi hoàn tất tờ khai, người nộp thuế thực hiện nộp thuế bằng nhiều phương thức điện tử:
Sau khi gửi tờ khai, người nộp thuế hoàn tất nghĩa vụ bằng phương thức điện tử theo một trong các cách sau:
- Qua eTax Mobile: nộp trực tiếp bằng mã số thuế và kỳ tính thuế; thanh toán qua ngân hàng liên kết; hoặc quét mã QR để thanh toán nhanh.
- Qua Cổng dịch vụ công Thuế: đăng nhập tại dichvucong.gdt.gov.vn bằng VNeID, lập giấy nộp tiền, xác nhận qua OTP và hoàn tất nộp thuế.
- Qua hệ thống Thuế điện tử eTax (phân hệ cá nhân): lập giấy nộp tiền thủ công hoặc dùng chức năng “Tra cứu” để nộp nhanh các khoản đến hạn. Hệ thống tự động tạo giấy nộp tiền cho các khoản thuế sắp đến ngày nộp.
Sau khi thanh toán, chứng từ nộp thuế được lưu trữ điện tử, người nộp thuế có thể tra cứu giấy nộp tiền, thông báo thuế và lịch sử nghĩa vụ trên eTax Mobile hoặc cổng Thuế điện tử.
6. Lưu ý về chứng từ và sổ sách khi kê khai thuế cho hộ kinh doanh nhỏ lẻ
Khi chuyển sang phương pháp kê khai từ ngày 01/01/2026, hộ kinh doanh cần tổ chức và lưu trữ hồ sơ kế toán bài bản hơn để phục vụ việc xác định doanh thu, chi phí và đối chiếu với cơ quan thuế. Hai nhóm tài liệu quan trọng gồm chứng từ kế toán và hệ thống sổ sách phải duy trì liên tục.
Chứng từ kế toán cần có
Các chứng từ phát sinh trong quá trình kinh doanh cần được lưu giữ đầy đủ, gồm: phiếu thu – phiếu chi, chứng từ nhập – xuất kho, bảng lương, hóa đơn bán hàng – cung cấp dịch vụ, giấy nộp ngân sách nhà nước (NSNN), ủy nhiệm chi và sao kê ngân hàng. Đây là căn cứ chứng minh doanh thu, chi phí, dòng tiền và các khoản nộp thuế theo từng kỳ.
Hệ thống sổ sách kế toán phải duy trì
Bộ sổ kế toán được khuyến nghị duy trì bao gồm:
- Sổ chi tiết doanh thu hàng hóa và dịch vụ
- Sổ chi tiết nguyên vật liệu và hàng hóa
- Sổ chi phí sản xuất – kinh doanh
- Sổ theo dõi nghĩa vụ thuế theo từng kỳ phát sinh
- Sổ lương và các khoản trích theo lương
- Sổ quỹ tiền mặt
- Sổ tiền gửi ngân hàng
Việc ghi chép và lưu trữ đầy đủ các tài liệu nêu trên giúp hoạt động kê khai thuận lợi hơn, hạn chế sai lệch số liệu và hỗ trợ cơ quan thuế trong quá trình kiểm tra hoặc đối chiếu khi cần thiết.
Hệ thống thuế mới tạo ra cơ sở minh bạch hơn cho hoạt động của hộ kinh doanh, đồng thời giúp quá trình quản lý và đối chiếu dữ liệu thuận tiện hơn. Khi hiểu rõ cách tính thuế, hồ sơ cần chuẩn bị và các mốc thời gian kê khai, việc tuân thủ trở nên đơn giản và hạn chế được rủi ro phát sinh. Đây cũng là nền tảng để hộ kinh doanh vận hành ổn định và có định hướng phát triển bền vững trong giai đoạn mới.
