Ngoài hệ thống sông ngòi dày đặc, Việt Nam còn sở hữu nhiều hồ nước ngọt có quy mô lớn, đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế, sinh thái và du lịch. Dưới đây là những hồ tiêu biểu nhất, gắn liền với cảnh quan thiên nhiên kỳ thú và nhiều giá trị đặc biệt.
STT |
Tên hồ (Nhân tạo / Tự nhiên) |
Vị trí |
Diện tích |
1 |
Hồ Ba Bể (Tự nhiên) |
Bắc Kạn cũ (Thái Nguyên hiện nay) |
6,5km² |
2 |
Hồ Lắk (Tự nhiên) |
Đắk Lắk |
5km² |
3 |
Hồ Trị An (Nhân tạo) |
Đồng Nai |
323km² |
4 |
Hồ Dầu Tiếng (Nhân tạo) |
Tây Ninh |
270km² |
5 |
Hồ Thác Bà (Nhân tạo) |
Yên Bái |
234km² |
Mục lục bài viết
1. Hồ Ba Bể (Bắc Kạn cũ – Thái Nguyên hiện nay) – Hồ nước ngọt lớn nhất Việt Nam
Vị trí: Nằm trong Vườn Quốc gia Ba Bể, thuộc xã Nam Mẫu, tỉnh Bắc Kạn cũ (nay thuộc tỉnh Thái Nguyên – sau sát nhập), cách Hà Nội khoảng 230km về phía Bắc.
Diện tích: Diện tích mặt hồ khoảng 650ha, trải dài hơn 8km, chỗ rộng nhất khoảng 2km, độ sâu trung bình 20m, chỗ sâu nhất đạt 35 m, chứa khoảng 90 triệu m3 nước. Hồ được chia thành ba nhánh chính: Pé Lầm, Pé Lù và Pé Lèng.
Loại hình: Hồ nước ngọt tự nhiên, có tuổi đời hơn 200 triệu năm – được xem là hồ nước ngọt tự nhiên lớn nhất miền Bắc Việt Nam.
Điểm nổi bật & giá trị:
- Hồ Ba Bể nằm giữa núi đá vôi trùng điệp, bao bọc bởi rừng nguyên sinh với hệ sinh thái phong phú.
- Năm 1995, UNESCO công nhận hồ Ba Bể là một trong 20 hồ nước ngọt đặc biệt cần bảo vệ toàn cầu.
- Du khách có thể ngồi thuyền độc mộc tham quan các danh thắng nổi tiếng như động Puông, Ao Tiên, thác Đầu Đẳng hay trải nghiệm chèo kayak, ngắm sương mờ buổi sớm trên mặt hồ xanh biếc.
- Hồ không chỉ là điểm du lịch mà còn có vai trò cân bằng khí hậu, duy trì nguồn nước cho cả vùng Đông Bắc.

Hồ Ba Bể – Nguồn: Internet

Chèo thuyền trên hồ Ba Bể – Nguồn: Internet
2. Hồ Lắk (Đắk Lắk)
Vị trí: Thuộc huyện Lắk, cách thành phố Buôn Ma Thuột khoảng 50km về phía Nam.
Diện tích: Diện tích hơn 500ha, là hồ nước ngọt tự nhiên lớn thứ hai Việt Nam, chỉ sau hồ Ba Bể.
Loại hình: Hồ tự nhiên, nằm ở độ cao hơn 500m so với mực nước biển, bao quanh bởi núi rừng Tây Nguyên.
Điểm nổi bật & giá trị:
- Hồ Lắk gắn liền với truyền thuyết về tù trưởng Y Lak, đồng thời là nơi sinh sống lâu đời của đồng bào dân tộc M’nông.
- Cảnh quan hồ thơ mộng, mặt nước phẳng lặng soi bóng rừng già và những buôn làng cổ. Du khách có thể trải nghiệm cưỡi voi lội nước, đi thuyền độc mộc, tham quan buôn Jun, buôn M’Liêng và thưởng thức cồng chiêng Tây Nguyên.
- Hồ Lắk có giá trị sinh thái cao, là nơi sinh trưởng của nhiều loài thủy sinh và chim nước.
- Ngoài ra, ven hồ còn có biệt điện Bảo Đại, từng là nơi nghỉ dưỡng của vua Bảo Đại khi lên Tây Nguyên.

Hồ Lắk – Nguồn: Internet

Trải nghiệm cưỡi voi ở hồ Lắk – Nguồn: Internet
3. Hồ Trị An (Đồng Nai)
Vị trí: Thuộc tỉnh Đồng Nai, cách trung tâm TP. Biên Hòa khoảng 30km và TP. Hồ Chí Minh 70 km.
Diện tích: Rộng khoảng 32.300ha, với sức chứa trên 2,5 tỷ m³ nước, phục vụ Nhà máy Thủy điện Trị An.
Do là hồ nhân tạo, hồ Trị An không được tính là hồ nước ngọt tự nhiên lớn nhất Việt Nam, nhưng vẫn giữ vai trò quan trọng về thủy điện, thủy lợi, đồng thời trở thành điểm du lịch nổi bật với cảnh quan hồ đẹp và hệ sinh thái phong phú.
Loại hình: Hồ nhân tạo, hình thành sau khi xây dựng đập thủy điện Trị An trên sông Đồng Nai vào năm 1987.
Điểm nổi bật & giá trị:
- Là hồ chứa lớn nhất miền Nam, đóng vai trò quan trọng trong cung cấp điện, điều tiết lũ và nuôi trồng thủy sản.
- Trên hồ có nhiều đảo lớn nhỏ, trong đó nổi bật nhất là đảo Chim Ó – nơi trú ngụ của hàng nghìn cá thể chim di cư, rất hấp dẫn cho du khách yêu thiên nhiên.
- Hồ Trị An còn nổi tiếng với hoạt động cắm trại, câu cá đêm, chèo thuyền kayak, hoặc ngắm bình minh trong không gian yên bình. Với vị trí gần TP. Hồ Chí Minh, đây là điểm đến nghỉ dưỡng cuối tuần lý tưởng, kết hợp tham quan rừng Nam Cát Tiên ở gần đó.

Hồ Trị An – Nguồn: Internet

Cắm trại bên hồ Trị An – Nguồn: Internet
4. Hồ Dầu Tiếng (Tây Ninh – Bình Dương cũ – Bình Phước cũ)
Vị trí: Trải rộng trên địa phận ba tỉnh Tây Ninh, Bình Dương (nay là TP.Hồ Chí Minh) và Bình Phước cũ (nay là Đồng Nai), cách TP. Hồ Chí Minh khoảng 80 km.
Diện tích: Diện tích mặt nước khoảng 27.000ha, dung tích gần 1,6 tỷ m³ – được xem là hồ nhân tạo lớn nhất Việt Nam và Đông Nam Á.
Loại hình: Hồ nhân tạo, xây dựng từ năm 1981 – 1985 nhằm phục vụ tưới tiêu, chống lũ và cung cấp nước sinh hoạt.
Điểm nổi bật & giá trị:
- Hồ có hệ thống kênh dẫn nước trải dài hơn 100km, đảm bảo nguồn nước cho sản xuất nông nghiệp của cả vùng Đông Nam Bộ.
- Cảnh quan hồ rộng mênh mông, xung quanh có nhiều đảo nhỏ như đảo Xỉn, đảo Trường, đảo Đồng Bò, thích hợp cho dã ngoại, câu cá, chèo SUP hoặc ngắm hoàng hôn. Đây còn là nơi trú ngụ của nhiều loài chim nước, tạo nên hệ sinh thái phong phú.
Với dung tích khổng lồ, hồ Dầu Tiếng có vai trò chiến lược trong điều tiết thủy lợi và phát triển kinh tế vùng.

Hồ Dầu Tiếng – Nguồn: Internet

Trải nghiệm ngắm hoàng hôn và câu cá hồ Dầu Tiếng – Nguồn: Internet
5. Hồ Thác Bà (Yên Bái cũ – Lào Cai hiện nay)
- Vị trí: Trải rộng trên địa bàn tỉnh Yên Bái cũ (nay là tỉnh Lào Cai – sau sát nhập), cách trung tâm thành phố Yên Bái khoảng 50km.
- Diện tích: Với diện tích mặt nước khoảng 23.400ha, chiều dài 80km, hồ có hơn 1.300 hòn đảo lớn nhỏ nổi lên giữa mặt nước, tạo thành cảnh quan ngoạn mục.
- Loại hình: Hồ nhân tạo, hình thành từ năm 1971 sau khi xây dựng Nhà máy thủy điện Thác Bà – một trong những nhà máy thủy điện đầu tiên ở Việt Nam.
- Điểm nổi bật & giá trị:
- Được ví như “Hạ Long trên núi” nhờ hàng ngàn hòn đảo đá vôi, hang động và hệ thống thực vật phong phú.
- Hồ Thác Bà là nguồn cung cấp nước quan trọng, điều hòa khí hậu, nuôi trồng thủy sản và tạo việc làm cho hàng ngàn hộ dân ven hồ.
- Về du lịch, du khách có thể tham quan động Thủy Tiên, động Xuân Long, đền Thác Ông, đền Thác Bà, hoặc tham gia chèo thuyền, câu cá, cắm trại trên các đảo nhỏ.

Hồ Thác Bà – Nguồn: Internet

Khám phá hang Cẩu Quây ở hồ Thác Bà – Nguồn: Internet
Năm hồ nước ngọt lớn nhất Việt Nam không chỉ mang giá trị về sinh thái và kinh tế, mà còn là những điểm đến giàu tiềm năng du lịch. Từ sự huyền bí của hồ Ba Bể, vẻ hùng vĩ của hồ Thác Bà, đến không gian mênh mông của hồ Dầu Tiếng, hồ Trị An hay nét văn hóa bản địa đặc trưng tại hồ Lắk – tất cả đều đem lại trải nghiệm khó quên. Nếu có dịp khám phá dọc chiều dài đất nước, đừng bỏ lỡ cơ hội ghé thăm những “biển hồ” này để cảm nhận trọn vẹn vẻ đẹp thiên nhiên và sự đa dạng văn hóa Việt Nam.