Penalty là một trong những tình huống gây hồi hộp và hấp dẫn nhất trong bóng đá. Dù bạn là người mới làm quen với môn thể thao vua hay đã theo dõi lâu năm, hiểu rõ đá penalty sẽ giúp bạn cảm nhận sâu sắc hơn từng khoảnh khắc quyết định trên sân cỏ. Bài viết này, Decathlon sẽ giải thích chi tiết đá penalty là gì, khi nào được thực hiện và những quy định quan trọng bạn cần biết để không bỏ lỡ những phút giây kịch tính nhất của bóng đá.
Mục lục bài viết
1. Đá penalty là gì?
Đá penalty, hay còn gọi là phạt đền, là một hình thức đá phạt trong bóng đá được thực hiện khi đội phòng ngự phạm lỗi nghiêm trọng trong khu vực 16m50, hay còn gọi là vòng cấm địa, của mình. Đây là tình huống đặc biệt, tạo cơ hội trực tiếp cho đội tấn công ghi bàn bằng một cú sút duy nhất từ chấm penalty cách khung thành 11 mét. Chính vì vậy, penalty thường mang tính chất quyết định cao trong các trận đấu, đặc biệt là những trận đấu loại trực tiếp hoặc tranh cúp.
2. Khi nào được đá penalty?
Penalty chỉ được thổi phạt khi các lỗi sau đây xảy ra trong vòng cấm địa (vòng 16m50) của đội phòng ngự:
Phạm lỗi kéo người, đẩy người
Khi một cầu thủ phòng ngự sử dụng tay hoặc cơ thể để kéo hoặc đẩy cầu thủ đối phương một cách bất hợp pháp, làm cản trở hoặc gây mất thăng bằng cho họ, trọng tài sẽ cho đội tấn công hưởng penalty. Hành động này được xem là phạm lỗi cá nhân rõ ràng trong vòng cấm.
Chạm tay bóng một cách cố ý
Nếu cầu thủ phòng ngự dùng tay hoặc cánh tay chạm bóng một cách chủ ý trong vòng cấm, dù là để cản bóng hay kiểm soát bóng, trọng tài sẽ thổi phạt penalty cho đội đối phương. Tuy nhiên, nếu bóng vô tình chạm tay mà không có ý định, tùy tình huống trọng tài có thể không thổi penalty.
Đá, đạp hoặc phạm lỗi thô bạo
Các hành vi thô bạo như đá thẳng vào chân, đạp, hoặc phạm lỗi nguy hiểm khác trong vòng cấm cũng dẫn đến penalty. Những lỗi này không chỉ ảnh hưởng đến trận đấu mà còn có thể gây chấn thương cho cầu thủ, vì vậy trọng tài rất nghiêm khắc trong việc xử lý.
Các hành vi phạm luật khác gây cản trở cầu thủ đối phương
Ngoài những lỗi trên, bất kỳ hành vi nào khác vi phạm luật, như ngáng chân, kéo áo, hoặc cố tình phạm lỗi nhằm cản trở cầu thủ đối phương trong vòng cấm, đều bị thổi phạt penalty.
|
Lưu ý: Nếu lỗi phạm phải xảy ra bên ngoài vòng cấm, đội bị phạm lỗi sẽ được hưởng đá phạt trực tiếp (free kick) chứ không phải penalty. Điều này giúp phân biệt rõ ràng mức độ nghiêm trọng của lỗi tùy theo vị trí trên sân. |
3. Phân biệt đá penalty, đá phạt trực tiếp, đá luân lưu
|
Loại đá |
Định nghĩa |
Khi nào được thực hiện |
Quy trình |
|
Đá penalty |
Một cú sút trực tiếp từ chấm penalty 11 mét khi đội phòng ngự phạm lỗi trong vòng cấm địa. |
Khi đội phòng ngự phạm lỗi nghiêm trọng trong vòng cấm địa (16m50). |
Cầu thủ sút bóng một mình đối mặt thủ môn, các cầu thủ khác đứng ngoài vòng cấm. |
|
Đá phạt trực tiếp |
Cú sút trực tiếp từ vị trí bị phạm lỗi, không giới hạn khoảng cách với khung thành đối phương. |
Khi đội đối phương phạm lỗi nghiêm trọng ngoài vòng cấm địa. |
Có thể sút thẳng vào khung thành hoặc chuyền bóng cho đồng đội. |
|
Đá luân lưu |
Hình thức sút penalty theo lượt để phân định thắng thua khi trận đấu hòa sau hiệp chính và hiệp phụ. |
Áp dụng trong các trận đấu loại trực tiếp khi hai đội hòa nhau sau thời gian thi đấu chính thức và hiệp phụ. |
Mỗi đội lần lượt sút 5 quả penalty. Nếu vẫn hòa, tiếp tục sút từng lượt đến khi phân định thắng thua. |
4. Luật đá penalty của FIFA
FIFA cùng Hội đồng Liên đoàn Bóng đá Quốc tế (IFAB) ban hành các quy định cụ thể để đảm bảo việc thực hiện quả đá penalty diễn ra công bằng, đúng luật và minh bạch.
4.1. Cách thực hiện đá penalty đúng luật
- Cầu thủ sút bóng phải đặt bóng chính xác trên điểm penalty, cách khung thành 11 mét.
- Khi trọng tài thổi còi hoặc ra hiệu, cầu thủ mới được phép thực hiện cú sút.
- Thủ môn đội phòng ngự chỉ được đứng trên vạch vôi khung thành, giữa hai cột dọc, và chỉ được di chuyển sang hai bên theo chiều ngang, không được tiến lên phía trước vạch cầu môn trước khi bóng được đá.
- Cầu thủ sút bóng không được chạm bóng lần thứ hai cho đến khi bóng chạm vào cầu thủ khác (đồng đội, đối phương hoặc thủ môn).
- Nếu bóng đi vào khung thành mà không vi phạm quy định nào, bàn thắng sẽ được công nhận.
4.2. Các lỗi khi thực hiện đá penalty
Các lỗi trước khi thực hiện quả đá phạt đền
- Cầu thủ sút bóng thực hiện trước khi trọng tài ra hiệu.
- Cầu thủ hoặc thủ môn đứng sai vị trí, ví dụ như thủ môn rời khỏi vạch vôi về phía trước trước khi bóng được đá.
- Các cầu thủ đứng trong vòng cấm hoặc cách chấm penalty chưa đủ khoảng cách tối thiểu (9,15 mét) khi quả đá được thực hiện.
- Thủ môn không đứng giữa hai cột dọc hoặc vi phạm vị trí đứng.
Trong trường hợp này, trọng tài sẽ yêu cầu thực hiện lại quả đá penalty nếu lỗi do thủ môn hoặc các cầu thủ đứng sai vị trí; nếu lỗi do cầu thủ sút bóng, quả penalty có thể bị hủy hoặc phải đá lại tùy tình huống.
Các lỗi sau khi thực hiện quả đá phạt đền
- Cầu thủ sút bóng chạm bóng lần hai trước khi bóng chạm cầu thủ khác.
- Các cầu thủ khác xâm nhập vòng cấm hoặc chạy vào khu vực trước khi bóng được sút hoặc ngay sau đó mà không tuân thủ luật.
- Nếu cầu thủ vi phạm, tùy vào tình huống, trọng tài có thể thổi phạt gián tiếp hoặc cho đội đối phương hưởng quả đá phạt.
Tóm tắt các hình phạt khi vi phạm luật penalty
|
Lỗi vi phạm |
Hình phạt áp dụng |
|
Cầu thủ sút bóng đá trước hiệu lệnh trọng tài |
Quả penalty bị hủy hoặc phải đá lại |
|
Thủ môn di chuyển lên phía trước vạch cầu môn trước khi bóng đá |
Đá lại penalty |
|
Cầu thủ sút bóng chạm bóng lần hai trước khi bóng chạm người khác |
Đá phạt gián tiếp cho đội đối phương |
|
Các cầu thủ xâm nhập vòng cấm sớm |
Tùy tình huống, có thể đá lại hoặc đá phạt cho đội đối phương |
5. Những pha sút penalty đáng nhớ nhất lịch sử bóng đá
Penalty luôn là khoảnh khắc căng thẳng và quyết định trong bóng đá, đồng thời cũng ghi dấu nhiều pha sút tuyệt vời và đầy cảm xúc trong lịch sử. Một số pha penalty được nhớ đến nhiều gồm:
Roberto Baggio (World Cup 1994)
Dù không thành công trong loạt sút luân lưu chung kết, cú sút của Baggio vẫn được nhắc đến vì áp lực cực lớn và kỹ thuật điêu luyện.
Zinedine Zidane (World Cup 1998)
Cú sút penalty thành công trong trận chung kết đã góp phần giúp Pháp lần đầu tiên đăng quang thế giới.
Cristiano Ronaldo và Lionel Messi: Là những cầu thủ sở hữu kỹ thuật sút penalty cực kỳ chuẩn xác và lạnh lùng, tạo ra nhiều bàn thắng quan trọng cho đội bóng của họ.
Các thủ môn xuất sắc: Gianluigi Buffon, Manuel Neuer, David Seaman,… với những pha cản phá penalty xuất thần, làm thay đổi cục diện trận đấu và khiến trận đấu thêm phần kịch tính.
Những pha penalty đẹp không chỉ thể hiện kỹ thuật cá nhân mà còn là biểu tượng của sự bình tĩnh, tinh thần thép và khả năng chịu áp lực cao trong bóng đá.
6. Ý nghĩa của đá penalty trong bóng đá
Penalty không đơn thuần là một cú sút, mà còn mang nhiều ý nghĩa quan trọng:
- Khoảnh khắc quyết định: Trong các trận đấu căng thẳng, đặc biệt là ở hiệp phụ hoặc loạt sút luân lưu, penalty thường quyết định thắng thua.
- Cơ hội ghi bàn rõ ràng: Chỉ có một cầu thủ đối mặt với thủ môn, khiến đây là tình huống có tỷ lệ ghi bàn cao nhất trong trận.
- Thử thách về tâm lý: Áp lực rất lớn đòi hỏi cầu thủ phải giữ được sự bình tĩnh và tập trung tuyệt đối để thực hiện cú sút thành công.
- Thể hiện kỹ thuật cá nhân: Kỹ năng chọn góc sút, độ chính xác, lực sút và cách di chuyển đều ảnh hưởng đến hiệu quả của cú đá.
- Biểu tượng của vai trò cá nhân trong tập thể: Penalty làm nổi bật tầm quan trọng của từng cá nhân trong việc mang về chiến thắng cho đội bóng.
Penalty không chỉ là một cú sút đơn giản mà còn là thử thách lớn về kỹ thuật và tâm lý của cầu thủ. Hiểu rõ về đá penalty giúp người xem thêm phần hứng thú và cảm nhận được sức ép cũng như sự quyết liệt trong từng pha bóng. Nếu bạn đam mê bóng đá hoặc muốn bắt đầu tìm hiểu, việc nắm vững kiến thức này sẽ là bước đệm tuyệt vời để tận hưởng trọn vẹn những trận đấu đỉnh cao.
